Wilno: Litwini uhonorowali kolaborantów III Rzeszy. Społeczność żydowska zaniepokojona. Zamknięto ostatnią synagogę w stolicy.

Społeczność żydowska na Litwie tymczasowo zamknęła jedyną funkcjonującą synagogę w stolicy kraju Wilnie. Decyzja została podjęta ze względów bezpieczeństwa. Na Litwie trwa debata na temat uhonorowania kolaborantów III Rzeszy, którzy po II wojnie światowej walczyli z komunistami. 

"Litewska społeczność żydowska otrzymała w ostatnich dniach telefony i listy z groźbami" - poinformowała we wtorek Faina Kukliansky, przewodnicząca gminy żydowskiej na Litwie. 

Jak zaznacza Kukliansky "to była bolesna, ale nieunikniona decyzja" o zamknięciu Synagogi Chóralnej w Wilnie, w której znajduje się siedziba gminy żydowskiej i ośrodek kultury żydowskiej. Zamknięcie synagogi jest bez precedensu w tym kraju od czasu uzyskania niepodległości od Rosji w 1990 roku. 

W ubiegłym miesiącu burmistrz Wilna Remigijus Šimašius nakazał usunięcie kontrowersyjnej tablicy w centrum stolicy Litwy ku czci Jonasa Noreiki, kolaboranta III Rzeszy, który brał udział w mordowaniu miejscowych Żydów. Istnieje około 100 dokumentów, które dowodzą, że Noreika był odpowiedzialny za zarządzanie sprawami Żydów w powiecie szawelskim jak np. zarządzanie miejscowym gettem. W 1943 roku Noreika odmówił przeprowadzenia mobilizacji ludności litewskiej do Wehrmachtu i Waffen-SS. Wściekli Niemcy aresztowali dotychczasowego współpracownika i przewieźli jako politycznego więźnia do obozu koncentracyjnego Stutthof. W 1944 roku kiedy Niemcy byli w odwrocie, Litwin wraz z innymi więźniami zostali ewakuowani i przewiezieni do koszar w Słupsku. Tam na początku maja 1945 roku został zaciągnięty do sowieckiego wojska. 16 marca 1946 roku za zaangażowanie w tworzenie oddziałów partyzanckich na Litwie został aresztowany przez sowieckie władze. Po pierwszym przesłuchaniu Noreika twierdził, że pracował dla sowieckiego kontrwywiadu wojskowego SMERSH, ale trzy tygodnie później przyznał się, że skłamał. 27 listopada 1946 roku został skazany na śmierć, a wyrok wykonano w lutym następnego roku. Noreika na Litwie uważany jest za bohatera walki z komunizmem. 

Kamień ku czci Jonasa Noreiki w miejscowości Šukioniai,
gdzie niemiecki kolaborant przyszedł na świat. 

W zeszłym miesiącu miejscowe władze przegłosowały zmianę nazwy ulicy, którą został uhonorowany inny kolaborant Hitlera, Kazys Škirpa. Ten litewski wojskowy i dyplomata wzywał do wypędzania Żydów z Litwy. 

Powyższe decyzje wywołały protesty i oburzenie w kręgach czczących kolaborantów Hitlera na Litwie. 

Warto dodać, że Synagoga Chóralna w Wilnie była w centrum wielu kontrowersji i walk pomiędzy społecznością związaną z Fainą Kukliansky a wysłannikiem żydowskiej sekty Chabad-Lubawicz na Litwę, rabinem Szolemem Ber Krinskim i jego współpracownikami. 

Źródło info: Forward.com

Źródło foto: User:Magister [Attribution], via Wikimedia Commons / Alma Pater [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons / Vilensija [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons

loading...